Το Πρόγραμμα Διακρατικής Συνεργασίας MED στηρίζει την ανταλλαγή εμπειριών, γνώσεων και την βελτίωση δημόσιων πολιτικών σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.

Το Πρόγραμμα MED καλύπτει 57 περιφέρειες από 10 διαφορετικά κράτη-μέλη της Ε.Ε. και 3 υπό-ένταξη χώρες. Πιο συγκεκριμένα το Πρόγραμμα καλύπτει τις ακόλουθες περιοχές:

Κράτη-Μέλη:

• Κύπρος: Ολόκληρη η χώρα
• Γαλλία: 5 περιφέρειες – Corse, Languedoc-Roussillon, Midi-Pyrénées, Provence Alpes Côte d’Azur, Rhône-Alpes
• Ελλάδα: Ολόκληρη η χώρα
• Ιταλία: 19 περιφέρειες – Abruzzo, Apulia, Basilicata, Calabria, Campania, Emilia-Romagna, Friuli-Venezia Giulia, Lazio, Liguria, Lombardy, Marche, Molise, Piedmonte, Sardinia, Sicily, Tuscany, Umbria, Valle D’Aosta, Veneto.
• Μάλτα: Ολόκληρη η χώρα
• Πορτογαλία: 3 περιφέρειες – Algarve, Alentejo, Area Metropolitana de Lisboa
• Σλοβενία: Ολόκληρη η χώρα (Δυτική και Ανατολική Σλοβενία)
• Ισπανία: 6 αυτόνομες περιφέρειες – Andalusia, Aragon, Catalonia, Balearic islands, Murcia, Valencia – και 2 αυτόνομες πόλεις – Ceuta and Melilla
• Ηνωμένο Βασίλειο: 1 περιφέρεια – Gibraltar
• Κροατία: Ολόκληρη η χώρα

Υπό-ένταξη χώρες:

• Αλβανία
• Βοσνία Ερζεγοβίνη
• Μαυροβούνιο

Ο γενικός στόχος του Προγράμματος MED για την προγραμματική περίοδο 2014-2020 είναι η προώθηση της αειφόρου ανάπτυξης της περιοχής της Μεσογείου χρησιμοποιώντας καινοτόμες ιδέες και πρακτικές, προάγοντας την ορθολογική χρήση των πόρων της επιλέξιμης περιοχής και στηρίζοντας την κοινωνική ενσωμάτωση μέσω ολοκληρωμένης εδαφικής συνεργασίας.

Ο γενικός στόχος του Προγράμματος θα υλοποιηθεί μέσω των ακόλουθων 4 Αξόνων Προτεραιότητας:

• Άξονας Προτεραιότητας 1: Προώθηση της ικανότητας για καινοτομία στη Μεσόγειο με στόχο την έξυπνη και αειφόρο ανάπτυξη
• Άξονας Προτεραιότητας 2: Δημιουργία στρατηγικών χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και ενεργειακή απόδοση σε συγκεκριμένες περιοχές της Μεσογείου: πόλεις, νησιά και απομακρυσμένες περιοχές
• Άξονας Προτεραιότητας 3: Προστασία και προαγωγή των φυσικών και πολιτιστικών πόρων της Μεσογείου
• Άξονας Προτεραιότητας 4: Προαγωγή της διακυβέρνησης στη Μεσόγειο

Άξονας Προτεραιότητας 1: Προώθηση της ικανότητας για καινοτομία στη Μεσόγειο με στόχο την έξυπνη και αειφόρο ανάπτυξη: Ο Άξονας Προτεραιότητας 1 στοχεύει στην ενδυνάμωση της ικανότητας των δημόσιων και ιδιωτικών φορέων στη Μεσόγειο για καινοτομία και τη στήριξη της έξυπνης και αειφόρου ανάπτυξης.

Ειδικός Στόχος 1.1: Αύξηση της διακρατικής δραστηριότητας των συμπλεγμάτων φορέων καινοτομίας (innovative clusters) και δικτύων νευραλγικών τομέων του Μεσογειακού Χώρου

Στόχος είναι η βελτίωση της ικανότητας για καινοτομία των δημόσιων και ιδιωτικών φορέων που εμπλέκονται στους τομείς της γαλάζιας και πράσινης ανάπτυξης, στις δημιουργικές επιχειρήσεις και στην κοινωνική οικονομία μέσω δυνατότερης διακρατικής συνεργασίας και καλύτερης διασύνδεσης μεταξύ των ερευνητικών φορέων, των επιχειρήσεων, των δημόσιων αρχών και την κοινωνία των πολιτών.

Η κύρια αλλαγή που επιδιώκεται είναι η ενδυνάμωση των συμπλεγμάτων και δικτύων φορέων που ασχολούνται με την καινοτομία. Αυτός ο στόχος περιλαμβάνει την εξέλιξη των συμπλεγμάτων και δικτύων φορέων που ήδη υπάρχουν με την αύξηση των συνεργασιών και την αύξηση της μεταφοράς καινοτομίας μεταξύ των εν λόγω φορέων.

Άξονας Προτεραιότητας 2: Δημιουργία στρατηγικών χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και ενεργειακή απόδοση σε συγκεκριμένες περιοχές της Μεσογείου: πόλεις, νησιά και απομακρυσμένες περιοχές: Ο Άξονας Προτεραιότητας 2 στοχεύει στην καλύτερη διαχείριση της ενεργειακής κατανάλωσης σε κτήρια, στην προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στις στρατηγικές εδαφικής ανάπτυξης και στην αύξηση της χρήσης μέσων μεταφοράς με χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα σε αστικές περιοχές. Ο συγκεκριμένος άξονας κυρίως στοχεύει στην προσαρμογή και βελτίωση των δημόσιων πολιτικών και των πρακτικών που ακολουθούν οι τελικοί χρήστες.

Ειδικός Στόχος 2.1: Αύξηση της ικανότητας για καλύτερη διαχείριση της ενέργειας σε δημόσια κτήρια σε διακρατικό επίπεδο

Στόχος είναι η μείωση της κατανάλωσης ενέργειας στα κτήρια μέσω της προώθησης της χρήσης καινοτόμων λύσεων, της καλύτερης ενημέρωσης και της εμπλοκής του δημόσιου τομέα και του πληθυσμού προς την εξεύρεση ενεργειακά αποδοτικών λύσεων.

Στις περιφέρειες της Μεσογείου, τα κτήρια αποτελούν την κύρια πηγή εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Καθώς πολλά προγράμματα χρηματοδοτούν την αναβάθμιση υποδομών για τη μείωση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, το Πρόγραμμα MED θέλει να παρέμβει στην ποιοτική πτυχή του θέματος με την στήριξη ανταλλαγών εμπειριών, πρακτικών και καινοτόμων λύσεων για τους ιδιοκτήτες και διαχειριστές δημόσιων κτηρίων.

Η κύρια αλλαγή που επιδιώκεται είναι η βελτίωση της ικανότητας των ιδιοκτητών και των διαχειριστών δημόσιων κτηρίων στην ανάπτυξη και υλοποίηση ενεργειακά αποδοτικών πρακτικών. Το Πρόγραμμα θα επικεντρωθεί στον τρόπο με τον οποίο ενεργειακά αποδοτικά καινοτόμες λύσεις προωθούνται, διαχέονται και υιοθετούνται από τους ιδιοκτήτες, διαχειριστές και χρήστες δημόσιων κτηρίων.

Ειδικός Στόχος 2.2: Αύξηση του μεριδίου των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στις στρατηγικές και τα σχέδια ενεργειακού μείγματος στις περιοχές της Μεσογείου

Στόχος είναι η αύξηση του μεριδίου των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο ενεργειακό μείγμα λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες και την ποικιλομορφία των περιοχών της Μεσογείου (πόλεις, νησιά, παράκτιες και απομακρυσμένες περιοχές).

Η κύρια αλλαγή που επιδιώκεται είναι η αύξηση των τοπικών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο ενεργειακό μείγμα των στρατηγικών και των σχεδίων των περιοχών του MED και η ενίσχυση αυτών των στρατηγικών, λαμβάνοντας υπόψη τις εδαφικές ιδιαιτερότητες τους.

Ειδικός Στόχος 2.3: Αύξηση της ικανότητας για χρήση των συστημάτων μεταφοράς χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα που ήδη υπάρχουν συμπεριλαμβανομένων των πολυτροπικών συνδέσεων

Στόχος είναι να αυξηθεί η χρήση των αειφόρων συστημάτων μεταφορών με την ανάπτυξη σχεδίων κινητικότητας με χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και η υλοποίηση εφαρμογών σιδηροδρομικών και θαλάσσιων μεταφορών για επιβάτες και φορτία στις περιοχές του Προγράμματος.

Η κύρια αλλαγή που επιδιώκεται είναι η αύξηση των τελικών χρηστών που θα έχουν καλύτερη πρόσβαση στη χρήση των βιώσιμων συστημάτων μεταφορών.

Άξονας Προτεραιότητας 3: Προστασία και προαγωγή των φυσικών και πολιτιστικών πόρων της Μεσογείου: Στόχος του Άξονα Προτεραιότητας 3 είναι η μείωση της πιθανής αρνητικής επίδρασης των δράσεων του ανθρώπου στη φυσική και πολιτιστική κληρονομιά και στην εξασφάλιση της προστασίας των φυσικών πόρων. Μεγαλύτερη έμφαση θα δοθεί σε παράκτιες και θαλάσσιες περιοχές καθώς και στη διαχείριση των υδάτων, τομείς οι οποίοι αποτελούν κοινές προκλήσεις για τις περιφέρειες της Μεσογείου.

Ειδικός Στόχος 3.1: Προαγωγή πολιτικών αειφόρου ανάπτυξης για πιο αποδοτική αξιοποίηση των φυσικών πόρων και της πολιτιστικής κληρονομιάς σε παράκτιες και θαλάσσιες περιοχές

Στόχος είναι να ενισχυθούν οι πολιτικές της αειφόρου ανάπτυξης και να αυξηθεί ο συντονισμός των στρατηγικών μεταξύ των περιοχών σε διαπεριφερειακό και διακρατικό επίπεδο για την καλύτερη προστασία και την αξιοποίηση της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς στις παράκτιες και θαλάσσιες περιοχές.

Η κύρια αλλαγή που επιδιώκεται είναι η βελτίωση των στρατηγικών, πολιτικών και σχεδίων για μια πιο αποτελεσματική αξιοποίηση των φυσικών πόρων και της πολιτιστικής κληρονομιάς των παράκτιων και θαλάσσιων περιοχών.

Ειδικός Στόχος 3.2: Διατήρηση της βιοποικιλότητας και των φυσικών οικοσυστημάτων μέσω της ενδυνάμωσης της διαχείρισης και δικτύωσης των προστατευόμενων περιοχών

Στόχος είναι να προσαρμοστούν και να βελτιωθούν τα μέτρα προστασίας, προκειμένου να μειωθούν οι απειλές για τα παράκτια και θαλάσσια οικοσυστήματα. Περιλαμβάνει καλύτερη ενσωμάτωση των προστατευόμενων περιοχών στις στρατηγικές περιφερειακής ανάπτυξης και πιο εντατική συνεργασία μεταξύ των περιφερειών του MED (ανταλλαγή πληροφοριών, στρατηγικές, κανονισμοί …) λαμβάνοντας υπόψη την οδηγία της ΕΕ για τη θαλάσσια στρατηγική και τη Σύμβαση της Βαρκελώνης.

Η κύρια αλλαγή που επιδιώκεται είναι η ενίσχυση της διαχείρισης και της συνεργασίας μεταξύ των προστατευόμενων περιοχών, προκειμένου να αυξήσουν τις ικανότητές τους σε διάφορα θέματα όπως για παράδειγμα η διαχείριση των υδάτινων πόρων, η καταπολέμηση των ειδών που εισβάλουν στην περιοχή, καθώς και η παρακολούθηση των αλιευτικών και τουριστικών δραστηριοτήτων.

Άξονας Προτεραιότητας 4: Προαγωγή της διακυβέρνησης στη Μεσόγειο: Ο Άξονας Προτεραιότητας 4 θα συμβάλει στην προώθηση του υφιστάμενου διαλόγου για τις μακρο-περιφερειακές στρατηγικές στη Μεσόγειο και στη δημιουργία κοινής βάσης συνεργασίας σε θέματα που στην παρούσα φάση παρουσιάζουν ελλείψεις σε κοινές συμφωνίες και επιχειρησιακό σχεδιασμό.

Ειδικός Στόχος 4.1: Στήριξη της διαδικασίας ενδυνάμωσης και ανάπτυξης πολυμερών πλαισίων συντονισμού στη Μεσόγειο με στόχο την κοινή αντιμετώπιση προκλήσεων

Στόχος είναι να αναπτυχθεί η διαδικασία και οι συμφωνίες συνεργασίας μέσω της ενίσχυσης των εν εξελίξει πρωτοβουλιών και στρατηγικών σε μακρο-περιφερειακό επίπεδο και επίπεδο θαλάσσιας λεκάνης για σημαντικά θέματα που απασχολούν τη Μεσόγειο και την Ευρώπη. Αυτή η διαδικασία θα εμπλέξει αρχές όλων των επιλέξιμων χωρών που συμμετέχουν στο Πρόγραμμα και θα καταστήσει αναγκαία την πολύ-επίπεδη συζήτηση με τη συμμετοχή των τοπικών, περιφερειακών και εθνικών αρχών.

Η περιοχή της Μεσογείου είναι μία από τις πιο ετερογενείς περιοχές συνεργασίας της ΕΕ. Τα γεωγραφικά, οικονομικά και πολιτικά πλαίσια μπορεί να διαφέρουν σημαντικά από τη μία περιοχή στην άλλη και η εφαρμογή κοινών στρατηγικών ανάπτυξης σε βασικούς τομείς, όπως η θαλάσσια ασφάλεια, οι μεταφορές, η ενέργεια ή η ρύπανση αποτελεί μεγάλη πρόκληση.

Η κύρια αλλαγή που επιδιώκεται είναι η ανάπτυξη μιας διαδικασίας διακυβέρνησης μεταξύ όλων των χωρών που συμμετέχουν στο Πρόγραμμα λαμβάνοντας υπόψη τις πρωτοβουλίες συνεργασίας που έχουν ήδη ξεκινήσει ή δοκιμαστεί στους διάφορους τομείς παρέμβασης του προγράμματος MED.

Το βασικό αποτέλεσμα αυτής της προτεραιότητας θα είναι ο καθορισμός μέτρων συνεργασίας μεταξύ των χωρών που συμμετέχουν στο Πρόγραμμα. Θα περιλαμβάνει συζήτηση και ανταλλαγή διαδικασιών, πολυμερείς πλατφόρμες συνεργασίας, τον καθορισμό των στόχων, της στρατηγικής και του σχεδίου δράσης για την εφαρμογή κοινών μέτρων στη Μεσόγειο.

Ολοκληρωμένη Προσέγγιση της Εδαφικής Ανάπτυξης:

Το Πρόγραμμα MED έχει κτιστεί στη βάση μιας ολοκληρωμένης θαλάσσιας προσέγγισης και αναζητά επαρκείς λύσεις σε κοινές διακρατικές προκλήσεις. Η συνεργασία και η εδαφική προσέγγιση είναι τα κατάλληλα εργαλεία για τη συνεισφορά στους στόχους που έχει θέσει το Πρόγραμμα και για την διακρατική ανταπόκριση σε προκλήσεις που απαιτούν προσαρμογή των δημόσιων πολιτικών και της ανταπόκρισης όλων των εμπλεκόμενων φορέων που θα διασφαλίσουν μακροχρόνια και αειφόρο ανάπτυξη.

Ως εκ τούτου, οι δράσεις που θα χρηματοδοτηθούν στο πλαίσιο των διαφορετικών στόχων του Προγράμματος πρέπει να αναπτυχθούν λαμβάνοντας υπόψη την ολοκληρωμένη θαλάσσια πολιτική, συμπεριλαμβανομένης της ολοκληρωμένης διαχείρισης παράκτιας ζώνης και του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού.

Πιο συγκεκριμένα, το Πρόγραμμα θα δώσει μεγαλύτερη έμφαση σε 4 τύπους περιοχών που αντιπροσωπεύουν σημαντικές προκλήσεις λόγω των πόρων που διαθέτουν, της δυνητικής τους ανάπτυξης ή των οικονομικών δυσκολιών που αντιμετωπίζουν. Οι περιοχές ενδιαφέροντος είναι οι ακόλουθες:

• Παράκτιες περιοχές που αποτελούν ελκυστικούς προορισμούς, συγκεντρώνουν σημαντικό αριθμό δραστηριοτήτων  και χαρακτηρίζονται από εύθραυστους φυσικούς και πολιτιστικούς πόρους.
• Αστικές περιοχές ως κέντρα καινοτομίας και κοινωνικο-οικονομικών δραστηριοτήτων, τα οποία αντιμετωπίζουν περιβαλλοντικές προκλήσεις λόγω της μόλυνσης και των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.
• Νησιά που αντιπροσωπεύουν μια σημαντική οικονομική, περιβαλλοντική και πολιτιστική πτυχή της περιοχής της Μεσογείου.
• Αγροτικές και απομακρυσμένες περιοχές που χαρακτηρίζονται από αγροτικές δραστηριότητες και είναι αραιοκατοικημένες. Η ανάπτυξη αυτών των περιοχών παρεμποδίζεται από τη γεωγραφική απομόνωση και/ή τις δημογραφικές και περιβαλλοντικές αλλαγές.

Τύποι δράσεων (μη εξαντλητικός κατάλογος):

Το Πρόγραμμα μέσα από τα έργα που θα εγκρίνει, θα δώσει τη δυνατότητα ανταλλαγής εμπειριών, γνώσεων, δικτύωσης και ενίσχυσης ικανοτήτων (capacity building) του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Επίσης όπου κρίνεται απαραίτητο θα στηρίξει την υλοποίηση πιλοτικών δράσεων για τον έλεγχο εργαλείων, διαδικασιών, συστημάτων διακυβέρνησης τα οποία θα συνεισφέρουν στη βελτίωση των δημόσιων παρεμβάσεων και θα στηρίξουν τη μακροχρόνια αειφόρο ανάπτυξη σε νευραλγικούς τομείς όπως η πράσινη και γαλάζια ανάπτυξη (ενέργεια, γεωργία και αγροτοβιομηχανία, βιοτεχνολογία, οικολογικές κατασκευές, κτλ).

Τα αναμενόμενα αποτελέσματα των πιο πάνω δράσεων θα αφορούν:

• Πολιτικές και στρατηγικές
• Μεθοδολογίες και εργαλεία
• Πιλοτικές δράσεις
• Σχέδια δράσης
• Κοινά συστήματα διαχείρισης και συμφωνίες συνεργασίας.

• Αλιεία/ Υδατοκαλλιέργεια και Θαλάσσια Πολιτική
• Δημόσια Διοίκηση
• Εκπαίδευση και Κατάρτιση
• Ενέργεια
• Έρευνα, Τεχνολογική Ανάπτυξη και Καινοτομία
• Μεταφορές
• Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις και Ανταγωνιστικότητα
• Περιβάλλον και Κλιματική Αλλαγή
• Περιφερειακή Ανάπτυξη
• Πληροφορική
• Τουρισμός
• Φυσική και Πολιτιστική κληρονομιά

• Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης
• Εκπαιδευτικά Ιδρύματα
• Επιμελητήρια
• Ερευνητές/Ερευνητικά Κέντρα/Οργανισμοί
• Ιδιωτικοί Φορείς
• Κέντρα Κατάρτισης
• Κεντρική Κυβέρνηση
• Κρατικοί Οργανισμοί και Κρατικές Επιχειρήσεις
• Μη Κερδοσκοπικοί Οργανισμοί
• Μη Κυβερνητικοί Οργανισμοί
• Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις (ΜΜΕ)
• Παροχείς Υπηρεσιών
• Σύνδεσμοι/Σωματεία

Μαριλένα Αγιομαμίτου, Λειτουργός Προγραμματισμού, Γενική Διεύθυνση Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων, Συντονισμού και Ανάπτυξης, +357 22602870, +357 22602890, +35722602820, mayiomamitou@dgepcd.gov.cy

http://www.structuralfunds.org.cy/edafikisinergasia

Région Provence-Alpes-Côte d’Azur, 27, Place Jules Guesde, 13481 Marseille Cedex 20, France, Tel: +33 4 91 57 52 96 (or 5133), Fax: +33 4 91 57 53 13, E-mail: programme_med@regionpaca.fr

Για τον Ειδικό Στόχο  1.1:

Nicolas Espitalier, nespitalier@regionpaca.fr

Nuno Vaz Silva, ncvazsilva@regionpaca.fr

Για τους Ειδικούς Στόχους  2.3:

Mercedes Acitores Franzon, acitoresfranzon@regionpaca.fr 

Για τον Ειδικό Στόχο  3.1:

Sophie Scarvelis, sscarvelis@regionpaca.fr

Για τον Ειδικό Στόχο  3.2:

Blanca Lopez Bassa, blopezbassa@regionpaca.fr